НЭГЭН ЦАГТ БОЛОМЖГҮЙ ГЭЖ ҮЗДЭГ БАЙСАН ДӨРВӨН ӨДРИЙН АЖЛЫН ДОЛОО ХОНОГ СҮҮЛИЙН ЖИЛҮҮДЭД ААЖМААР ЯВАГДАЖ ЭХЭЛЛЭЭ

Нэгэн цагт боломжгүй гэж үздэг байсан дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоног сүүлийн жилүүдэд аажмаар явагдаж эхэлсэн. Хэдийгээр энэ нь олон ажилчдын хувьд алс холын мөрөөдөл мэт санагдаж болох ч зарим ирээдүйтэй компаниуд ажилчдаа илүү аз жаргалтай, илүү бүтээмжтэй байлгахын тулд ажлын долоо хоногийг богиносгосон байдаг.
2022 оны 6-р сараас 12-р сар хүртэл Их Британийн 61 компанийн 2,900 ажилчин оролцсон дэлхийн дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоногийн хамгийн өргөн хүрээтэй судалгааны үр дүнг бүрэн эхээр нь нийтэллээ. Баасан гаригт амрах, шаталсан, төвлөрлийг сааруулах, жил болгон хуваах гэх мэт долоо хоногийн дөрвөн өдрийн янз бүрийн загваруудыг мөрдсөн. Дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоног нь ажлын сэтгэл ханамжийг мэдэгдэхүйц нэмэгдүүлж, ажил амьдралын тэнцвэрийг сайжруулж, ажилчдын стрессийг бууруулдаг болохыг туршилтаар тогтоожээ. Мөн үр дүн нь бүтээгдэхүүний чанар, үйлчлүүлэгчдэд үзүүлэх үйлчилгээ сайжирч, ажил таслах, өвчтэй өдрүүд мэдэгдэхүйц буурсан болохыг харуулж байна.
Дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоног нь зардлаа бууруулах, ажилтнуудаа авч үлдэх, ажилчдын сайн сайхан байдлыг сайжруулахыг эрмэлздэг ажил олгогчдод улам бүр сонирхол татахуйц санал болж байна гэсэн санааг эдгээр дүгнэлтүүд дэмжиж байна. Одоо илүү олон компаниуд ажилчдаа зөвхөн туршилтын журмаар бус дөрвөн өдрийн долоо хоногийг байнга санал болгохоор төлөвлөж байгаа тул энэ нь шинэ стандарт болж магадгүй юм.
Туршилтад оролцсон 61 компанийн 92 хувь нь дөрвөн өдрийн долоо хоногийг үргэлжлүүлж байгаа бөгөөд эдгээр байгууллагын 18 нь байнгын өөрчлөлт болно гэж мэдэгджээ. Туршилтын өмнө болон дараа хийсэн судалгаагаар ажилчдын 39% нь стрессийн түвшин буурч, 71% нь долоо хоногоор богино хугацаанд ажиллахдаа ядрах нь бага байгааг анзаарчээ. Сэтгэлийн түгшүүр, ядаргаа, нойрны асуудлууд бүгд буурч, бие махбодийн болон сэтгэцийн эрүүл мэнд мэдэгдэхүйц сайжирсан. Туршилтын хугацаанд ажил амьдралын тэнцвэрт байдал олон талаар сайжирсан. Тодруулбал, ажилчдын 54 хувь нь өрхийн үүрэг, хариуцлагатай ажлаа тэнцвэржүүлэхэд хялбар болсон. Нэмж дурдахад хүмүүс үйл ажиллагаа бүрт хуваарилсан цагийг илүү сайн удирдаж чаддаг тул санхүүгийн тогтвортой байдал, харилцааны аль алиных нь сэтгэл ханамж нэмэгдсэн. Бельги, Испани, Япон, Австрали, Шинэ Зеландад хийсэн ижил төстэй туршилтууд гайхалтай үр дүнд хүрсэн.
Дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоногт ажиллахыг нотлох баримтууд дийлэнх нь дэмжиж байгаа ч бодит байдал дээр одоогоор бүх салбарууд өөрчлөлт хийх боломжгүй байна. Жишээлбэл, эрүүл мэндийн салбар нь олон тооны эрүүл мэндийн нөхцөл байдал нь өдрийн цагаар тусламж шаарддаг бөгөөд яаралтай тусламж хүссэн үед тохиолдож болзошгүй тул ажилтнуудаа үргэлж бэлэн байлгах ёстой. Олон ажил олгогчдын санаа зовдог өөр нэг асуудал бол ийм өөрчлөлт нь тэдний бизнест хэрхэн нөлөөлж болох вэ гэсэн асуудал юм. Япон дахь Майкрософт , Шинэ Зеландын Unilever зэрэг дэлхийн хэд хэдэн нэр хүндтэй компаниуд дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоногт туршилт хийж, эерэг сэтгэгдэлтэй байсан ч олон томоохон байгууллагууд энэ чиг хандлагыг хүлээн авахдаа удаашралтай байгаа нь зарим талаараа тэдний нарийн төвөгтэй, уян хатан бус бүтэц нь саад тотгор учруулж байна.
Тиймээс дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоногийг дэмжсэн нотлох баримтууд хүчтэй байгаа ч үүнийг өргөнөөр нэвтрүүлэхээс өмнө зарим сорилтуудыг авч үзэх шаардлагатай хэвээр байна. Байгууллагууд ажилтнуудынхаа хувийн хэрэгцээг харгалзан үзэхийн зэрэгцээ энэ нь тэдний хувьд хамгийн сайн сонголт байх эсэхийг шийдэхдээ давуу болон сул талуудыг жинлэх хэрэгтэй. Аз болоход жижиг, дунд бизнес эрхлэгчид илүү дасан зохицох чадвартай, гүйцэтгэх захирал эсвэл үүсгэн байгуулагчын дэмжсэн санааг хурдан хэрэгжүүлэх чадвартай тул богиносгосон ажлын долоо хоногийг турших санаачилга гаргаж байгааг бид харж байна. Үүнээс гадна жижиг компаниудын удирдагчид хүнд суртал багатай тулгардаг. Үүний үр дүнд тэд өргөн хүрээг хамарсан өөрчлөлт нь тэдний бүх байгууллагад үзүүлэх нөлөөг илүү сайн таамаглаж, уян хатан бүтэц багатай, үндэстэн дамнасан томоохон корпорациудыг бодвол ийм өөрчлөлтийг илүү хялбар хэрэгжүүлж чадна.
Зарим компаниуд ажилчдынхаа цагийг багасгахын оронд ажил, амьдралын тэнцвэрт байдлыг бий болгох илүү бүтээлч арга, тухайлбал, уулзалтгүй өдрүүд рүү шилжиж магадгүй юм. Том, жижиг компаниуд дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоногт туршилт хийж эхэлснээр өөрчлөлтүүд аажмаар явагдана гэж бодож байна.
Одоохондоо ажлын долоо хоногийн богино хугацаа тийм ч өргөн тархаагүй байж болох ч туршилтыг үргэлжлүүлэх хүсэл эрсэлзэл дэлхий даяар байна. Жижиг, дунд бизнес эрхлэгчид тэргүүлж, томоохон компаниуд анзаарч эхэлж байна. Дөрвөн өдрийн ажлын долоо хоногийг илүү өргөн хүрээнд хэрэгжүүлэхийг хүсч байвал ажил олгогчид, ажилчид, удирдагчид бүгд өөрчлөлтийн төлөө үргэлжлүүлэн зүтгэхээс хамаарна.